use.md

Use anahtar sözcüğü

Şimdi use anahtar sözcüğünün temel kullanımlarını görelim.

01. Öğe erişiminin tam yolunu belirtmek

Temelde use anahtar sözcüğü, bir öğenin tam yolunu kullanabilmek için öğeye takma isim vermek amacıyla kullanılır. Böylelikle kullanıcı öğeye her erişimde elemanın tam yolunu belirtmek zorunda kalmamış olur. İlk örneğimiz use anahtar sözcüğünü kullanmayan öğe erişimini gösterir:

// `use` anahtar sözcüğü kullanılmadan
mod soylem { 
  pub mod selamla { 
    pub fn merhaba() { 
      println!("Merhaba dünya!");
    }
  }
}

fn main() { 
  soylem::selamla::merhaba(); // Öğye erişimde tam yol kullanımı
}

Aynı örneği use anahtar sözcüğü kullanarak tekrarladığımızda ithal edilen modül için takma ad oluşturmuş oluruz:

// Modül için takma ad oluşturma
use soylem::selamla;
fn main() { 
  selamla::merhaba();
}

Aynı şekilde use anahtar sözcüğünü kullanarak modüle ait öğeleri de takma isim belirterek kullanıma sokabiliriz.

// Modül öğeleri için takma ad oluşturma
use soylem::selamla::merhaba;
fn main() { 
  merhaba();
}

Yapılan isimlendirmeleri as anahtar kelimesi yoluyla özelleştirebiliriz.

// `as` anahtar kelimesiyle isimleri özelleştirme
use soylem::selamla::merhaba as selam;
fn main() { 
  selam();
}

02. Öğeleri kapsam içine almak

Use anahtar kelimesinin bir diğer yaygın kullanımı da, öğeleri kapsam içine almaktır. Bu biraz da tam yolu kullanmak için takma ad oluşturmaya benzer.

fn merhaba() -> String {
  "Merhaba dünya!".to_string()
}

#[cfg(test)]
mod tests {
  use super::merhaba; // `hello()` işlevini kampsam içine ithal eder
    
  #[test]
  fn test_merhaba() {
    // Yukarıda `use` kullanmak yerine `super::merhaba()` ifadesini de kullanabilirdik. 
    assert_eq!("Merhaba dünya!", merhaba()); 
  }
}

💡 Varsayılan olarak use bildirimleri sandık köklerinin mutlak yolunu kullanacak şekilde tasarlanmıştır. Fakat self veya super bildirimleri o mutlak yolu modüle göre yeniden ayarlar.

Use anahtar sözcüğü Rust standart kütüphanesi olan std dahil olmak üzere diğer sandık bileşenlerini içe aktarmak amacıyla da kullanılır.

01. Öğeleri ithal ederken

use std::fs::File;

fn main() {
    File::create("bos.txt").expect("Dosya oluşturulamadı!");
}

02. Modül ve öğeleri ithal ederken

std::fs::{self, File} // `use std::fs; use std::fs::File;` bildiriminin daha pratiği

fn main() {
    fs::create_dir("bir_dizin").expect("Dizin oluşturulamadı!");
    File::create("bir_dizin/cos.txt").expect("Dosya oluşturulamadı!");
}

03. Çok sayıda öğeyi ithal ederken

use std::fs::File;
use std::io::{BufReader, BufRead}; // `use std::io::BufReader; use std::io::BufRead;` 
                                   // bildiriminin daha pratiği

fn main() {
    let file = File::open("src/merhaba.txt").expect("dosya bulunamadı");
    let buf_reader = BufReader::new(file);

    for line in buf_reader.lines() {
        println!("{}", line.unwrap());
    }
}

Dilin standart kütüphanesi olan stdyi kullanırken extern crate std; ifadesinin kullanılması gerekli değildir. Bu konu hakkında daha fazla bilgiyi Standart Kütüphane bölümünde işleyeceğiz.

💡 use anahtar kelimesi bildirimleri, bir modül veya sandığın tüm öğelerini içe aktarmak yerine, yalnızca kapsamda belirttiğimiz öğe veya içeriğini içe aktarır. Bu kullanım sayesinde programın verimliliği de artmış olur.

03. Yeniden ihraç

Bir başka özel durum ise pub use bildirimidir. Yeni bir modül oluştururken bu modüle, başka bir modülden öğeler aktarabilirsiniz. Bu yapıldığında artık bu öğelere direkt olarak kendi modülünüz üzerinden erişebilirsiniz. Bu işleme Yeniden ihraç adı verilir:

// ↳ main.rs
mod soylem;

fn main() {
    soylem::merhaba(); // Direkt eşleşme yok
}

// ↳ soylem/mod.rs
pub mod selamla;

pub use self::selamla::merhaba; // `selamla::merhaba` 'yı soylem için yeniden ihraç etmek

// ↳ soylem/selamla.rs
pub fn merhaba() {
  println!("Merhaba dünya!");
}

Bu şablon büyük kütüphanelerde oldukça yaygın kullanılır. Bu tarz bir kullanım, kütüphanenin iç yapısındaki karmaşıklığı kullanıcılardan gizlemeye yardımcı olur. Böylelikle bu kütüphaneler kullanılırken tüm dizin haritasının bilinmesi gerekmez.